Gemeentewapen: de Zijpe [logo Zijper Museum] [logo Geregistreerd Museum]

navigatiebalk

Daan Pool (1895 - 1983)

Door: Maarten Leegwater, Schagen

De jeugd van Daan Pool
Daan Pool werd geboren op 15 juli 1895 in Schagerbrug. Hij was het eerste kind van kleermaker Jacob Pool en diens vrouw, Antje Pool-Koning. Het gezin verhuisde korte tijd later naar Oudesluis. Na vervolgens ook nog enkele jaren in Schagen te hebben gewoond -- waar Daan een aantal klassen van de lagere school doorliep -- keerde hij met zijn ouders terug in Oudesluis, en zou daar nadien niet meer weggaan.

Daan was voorbestemd om zijn vader op te volgen in de kleermakerij, maar in militaire dienst zou zijn leven een andere wending nemen. Hij bezat onmiskenbaar artistieke talenten, maar daarvan werd niet verwacht dat ze voldoende levensonderhoud zouden bieden. Maar tussen 1914 en 1918 was hij als dienstplichtig militair geïnterneerd in Vlissingen -- pal buiten onze landsgrenzen woedde immers de Eerste Wereldoorlog -- en daar "kwam hij in handen" van de beroepsacteur en theaterdocent Jan C. de Vos, van wie hij de kneepjes van het artiestenvak leerde.

Daan de cabaretier
Bij zijn terugkeer in het burgerleven koos hij voor een loopbaan in de kleinkunst. In december 1918 debuteerde hij in het café van Jacob Bellis aan de Pettemer kluft. Het zou het begin zijn van een ware zegetocht door heel Noord-Holland, van Texel tot en met Het Gooi. Waar Daan ook kwam, het publiek droeg hem op handen en ook in de kranten werd hij veelvuldig geprezen!

[Daan Pool]

De eerste vijftien jaar van zijn loopbaan als cabaretier werkte Daan in zijn eentje en reisde hij stad en land af per fiets! Met liedjes, voordrachten en conferences voorzag hij, solistisch, in een avondvullend-programma.

Omstreeks 1932 ging hij samenwerken met Tommy Bouwman, een Amsterdammer. Die verbintenis duurde vijf jaar. Voor Bouwman was het niet eenvoudig om naast Daan op te treden. Daan was de man, voor hem kwam men! Behalve met levensliedjes en gevoelige voordrachten, waarin hij dikwijls getuigde van zijn afkeer van oorlog en geweld, oogstte Daan weergaloos veel succes met twee boerentypes, Kees naar de Skager Landbouwtentoônstelling en Jaap naar de Allekmaarse kerremes.

[Daan Pool]

In 1937 stichtte Daan het Eerste Noordhollandse Plattelands Cabaret "Nummer Eén", waarvan achtereenvolgens deel uitmaakten: Nelly Hofland, Kees van Twuiver, Iep van Bruggen, Henk Borst, Siem Bosma, Ans Neefkes, Mimi Buick-Pool (een nicht van Daan), Kees Rijswijk, Oebe Bootsma, Toby de Vries, Jan Heins, Willy Heins, Henk Westerman (als monsieur Victoire), Jaap Tol, Joop Bouwmeester e.a.

Ofschoon het Noordhollandse platteland en de provinciestadjes de hoofdmoot van het werkgebied vormden, zou het gezelschap "Nummer Eén" ook "doordringen" in Krasnapolsky in Amsterdam, en soms zelfs tot buiten Noord-Holland; bekend zijn Zeist, Utrecht en Vlaardingen!

[Daan Pool]

Op 28 maart 1948 gaf het gezelschap zijn laatste voorstelling, in Oudesluis, gevolgd door een gala-avond in Igesz in Schagen.

 

Daan de Cineast
Inmiddels was Daan zich gaan interesseren voor het medium film! Kort na afloop van de Tweede Oorlog maakte hij reeds z'n eerste film, een dorpsfilm over Oudesluis. Nadat hij was gestopt als cabaretier, en het gezelschap "Nummer Eén" was ontbonden, legde hij zich helemaal toe op de filmerij. Hij filmde overal in Noordholland, en maakte wat we tegenwoordig streekdocumentaires zouden noemen.

[Daan Pool]

Dat bleef hij doen tot hij in 1969 werd getroffen door een hartinfarct. Dat betekende het einde van al zijn activiteiten. De rest van zijn leven -- hij overleed op 5 augustus 1983 -- bracht hij in ruste door, in Oudesluis! Daar gold hij als ònze Daan, zelfs nadat hij was teruggekeerd uit gevangenschap, vanwege zijn betrokkenheid bij een zedendelict.

De andere talenten van Daan Pool
Daan was niet alleen een charismatisch podiumartiest en een getalenteerd filmer, hij schilderde en tekende ook zeer verdienstelijk, en was van huis uit een bekwaam kostumier. Daan Pool zou tijdens zijn cabaretloopbaan een aantal malen voor de radio optreden, onder meer in een Streekprogramma van de VARA.

Het gezin van kleermaker Jacob Pool telde drie kinderen; na Daan kwamen Nelly (in 1896) en Hein (in 1908). Allen zijn inmiddels overleden. Moeder Anna Pool-Koning ontviel het gezin reeds in 1916; zij werd maar 42 jaar. Die gebeurtenis,(terwijl hij in dienst zat), is van grote betekenis geweest, ook voor de artiest Daan Pool, want in zijn repertoire nam de moederfiguur een prominente plaats in

[Daan Pool]

 
Albums in het Zijper Museum
In het Zijper Museum zijn de volgende albums over Daan Pool aanwezig (gift van Hein Pool):
  • Overzicht optredens Daan Pool en zijn gezelschap in de provincie Noord-Holland in de 95 verschillende plaatsen, waaronder Amsterdam en Haarlem (2 albums).
  • Jubileumtournee 1946, waarin zijn 25-jarig jubileum wordt herdacht.
  • Zijn afscheidsvoorstelling (2 albums).
  • Overzicht van zijn filmwerk.
Naast tientallen recensies over zijn optreden zijn er in bovengenoemde albums onder meer foto's en aantekeningen te vinden over hoe Daan Pool zijn revue opbouwde en hoe hij zelf alle kleding (zijn beroep was kleermaker), decors en verlichting bedacht en uitvoerde.


Zijper Museum, Schagerweg 97b, 1751 CB Schagerbrug
WWW: http://www.zijpermuseum.nl/
Laatste wijziging: 1 april 2002
Informatie: info@zijpermuseum.nl