De Niestadts: van Berge naar Zijpe
Door het toegankelijk maken van duizenden Niestadt-foto’s via internet en het tonen van fotoselecties in de exposities is de Niestadt-Collectie een pijler geworden onder het Zijper Museum. Om die reden is het goed om op de website nader stil te staan bij de familie die, afkomstig uit het Duitse Berge, al snel na de uitvinding van de fotografie het vak van kleermaker verruild heeft voor dat van fotograaf.
Dit verhaal begint bij (een van) de ouders van de eerste Niestadt-fotografen, moeder Helena Adelheid Niestadt. Helena is geboren op 25 februari 1775 in het plaatsje Berge in Westfalen, Duitsland, zij overlijdt er in 1846.
Uit een ongelukje met een van de in Berge verblijvende Franse soldaten wordt in 1804 de tweeling Wilhelm Heinrich en Herman Diederich geboren. Wilhelm Heinrich komt al eerste ter wereld, nog juist op 28 mei, Herman Diederich volgt op 29 mei.
Routes die de lappiespoepen volgden vanuit Berge naar verschillende bestemmingen in Nederland
Overigens zijn de broers niet Helena’s eerste kinderen, want ze heeft al eerder een ongelukje gehad, eveneens met een soldaat, dit keer een Duitse. Naar zijn vader heet de geboren eersteling Johann Wilhelm Heinrich Immhaus.
Omdat de naam van de Franse soldaat niet bekend is krijgen de broers de achternaam Niestadt van hun moeder. Beiden worden, net als halfbroer Johann, kleermaker. Samen met plaatsgenoten gaan ze voor seizoenwerk naar De Zijpe in Nederland. Voor veel mannen uit het armoedige Westfalen biedt werk in Nederland in die tijd een goede manier om aan geld te komen.
Velen van hen gaan er – met uit Westfalen meegenomen stoffen – aan de slag als rondtrekkende kleermaker, in Nederland wel aangeduid als lappiespoep. Een aantal van de lappiespoepen vergaat het zo goed dat ze zich in Nederland vestigen. Dat gebeurt ook in de omgeving van Schagen, met name in de Zijpe.
Tot de categorie achterblijvers hoort Herman Diederich. In 1839 betrekt hij een woning in Schagerbrug en begint hij er als kleermaker. Het jaar daarop trouwt hij met de uit Kampen afkomstige Wilhelmina Bruinier. Uit dit huwelijk wordt in 1842 zoon Herman Diederich geboren, die jaren later naar de Verenigde Staten zal emigreren.
Broer Wilhelm Heinrich komt pas later met zijn gezin uit Berge naar de Zijpe. Hij gaat wonen in Sint Maartensbrug, tussen Burgerbrug waar halfbroer Johann al jaren woont en de woonplaats Schagerbrug van Herman Diederich. Het is dan 1850, en Wilhelm is daarvóór in Berge getrouwd met Catharina Elsabein Schlüter en inmiddels vader van zoon Gerhard Bernhard Heinrich en dochter Helena Maria Lizette.
De in dit artikel genoemde namen zijn terug te vinden in de Stamboom van de familie Niestadt.
